مولتی متر چیست؟
مولتی متر(multimeter)که به آن آوومتر هم گفته میشود دستگاهی برای اندازه‌گیری چندین کمیت الکتریکی از جمله ولتاژ، جریان، مقاومت الکتریکی، ظرفیت خازنی و غیره است، که میتوان با آن سلامت یا مشخصات قطعات الکتریکی یا الکترونیکی را بررسی کرد.
به مولتی متر، آوومتر ( AVOmeter ) هم میگویند که AVO از حروف اول کلمات Volt و Amper و Ohm گرفته شده است زیرا مولتی مترها می توانند این سه کمیت را اندازه گیری کنند.
مولتی‌متر از مهم ترین و اساسی‌ترین ابزار مهندسان و تعمیرکاران برق و الکترونیک است که حتماً در هر کارگاه، تعمیرگاه و یا آزمایشگاه برق پیدا می شود. مولتی‌متر، دو نوع آنالوگ یا عقربه ای و دیجیتال یا رقمی دارد، اگرچه استفاده از نوع آنالوگ آن، دیگر چندان کاربردی ندارد.
کاربرد مولتی متر
انواع مختلف مولتی متر بر اساس مدل خود،توانایی خواندن مقادیر مختلفی را دارند. تست کننده هایی مانند پایه ولتاژ، جریان و مقاومت را اندازه گیری می کنند و می توان از آنها برای بررسی اتصال نیز استفاده کرد. این شیوه یک آزمایش ساده برای تایید و یا رد اتصال یک مدار است.
نوع پیشرفته تر مولتی متر ممکن است بتواند همه مقادیر زیر را اندازه گیری کند:
- ولتاژ و جریان برق (جریان متناوب)
- ولتاژ و جریان برق DC (جریان مستقیم)
- مقاومت (اهم)
- ظرفیت (فاراد)
- هدایت (سیامز)
- دسی بل
- چرخه کار
- فرکانس (هرتز)
- إلقاء (henrys)
- درجه حرارت سلسیوس یا فارنهایت
همچنین ممکن است لوازم جانبی برای انواع مولتی متر بسیار پیشرفته در دسترس باشند.
این امکانات شامل موارد زیر هستند:
- سطح نور
- اسیدیته
- قلیایی بودن
- سرعت باد
- رطوبت نسبی
انواع مولتی متر
انواع مولتی متر شامل مولتی متر آنالوگ، دیجیتال، رومیزی و انبری میشود.
مولتی متر آنالوگ یا عقربه ای
مولتی متر آنالوگ بر اساس یک میکرومتر (وسیله ای برای اندازه گیری پتانسیل و جریان) ساخته می شود و عقربه ای دارد که بر روی صفحه مقیاس حرکت می کند.
انواع آنالوگ ولت-اهم متر نسبت به همتاهای دیجیتال خودرو ارزان تر هستند، اما باید بدانید کارکردن با آن ها نیز سخت تر بوده و نمی توانید اعدادی دقیق را از آنها استخراج کنید. هنگام کار با این دستگاه ها باید با دقت عمل کرد، زیرا در برابر ضربه نیز بسیار حساس هستند.
چنانچه از مولتی مترهای آنالوگ به عنوان ولت متر استفاده کنید، معمولاً اعداد حقیقی را دریافت نخواهید کرد. با این که ولت متر آنالوگ عدد دقیقی را به شما نشان نمی دهد، از آنجا که می توان تغییر ولتاژ را به چشم دید، در بسیاری از موارد مناسب به نظر می رسد.
همچنین این دستگاه ها به دلیل مقاومت داخلی بسیار کم، دقت بالایی در اندازه گیری جریان داشته و خطایی کمتر از 50 میکرو آمپر خواهند داشت.
مولتی متر دیجیتال
مولتی متر دیجیتال رایج ترین نوع مولتی متر است. انواع دیجیتال این دستگاه شامل نسخه های ساده و همچنین طراحی های پیشرفته برای استفاده مهندسان الکترونیک است.
در این دستگاه به جای عقربه متحرک و صفحه مقیاس موجود در اندازه گیرهای آنالوگ، کنتورهای دیجیتالی اعداد مذکور را روی صفحه LCD نمایش می دهند. گرچه ولت-اهم مترهای دیجیتال از نوع آنالوگ آن کمی گرانتر هستند، اما این تفاوت قیمت در انواع ساده زیاد چشمگیر نیست.
مولتی مترهای دیجیتال به دلیل مقاومت بیشتر، از انواع آنالوگ در اندازه یک ولت متر بهتر عمل خواهند کرد. اما برای اکثر کاربران، مهمترین مزیت اندازه گیرهای دیجیتال ، نمایش عدد با امکان خواندن آسان و بسیار دقیق داده ها می باشد.
مولتی متر رومیزی
این مولتی مترها یکی از بهترین انواع multimeter به شمار می آیند به طوری که شما می توانید این مدل از ابزارهای اندازه گیری را به راحتی در آزمایشگاه های مختلف،مورد استفاده قرار دهیذ.
البته در نظر داشته باشید که مولتی مترهای رومیزی یکی از بهترین مدل های مربوط به مولتی مترهای دیجیتالی بوده که از دقت بالایی در اندازه گیری دارند و امروزه فروش بالایی نیز داشته است.
طرز کار کردن با این مدل از مولتی مترها خیلی راحت تر بوده و شما می توانید برندهای زیادی از این مولتی مترها را در بازار مشاهده فرمایید.
مولتی متر انبری (مولتی متر کلمپی)
بی نظیرترین و بهترین انواع multimeter را، مولتی مترهای انبری (مولتی متر کلمپی) شکل داده است که شباهت زیادی به انبر دست داشته و به همین دلیل هم به اسم مولتی مترهای انبری شناخته می شود.
استفاده از multimeterهای انبری شکل بسیار راحت تر بوده طوری که شما می توانید در شرایط بسیار مختلف، به راحتی اقدام به استفاده از این ابزار اندازه گیری نمایید. همچنین می توانید در صورت داشتن هرگونه سوالی راجع به نحوه ی استفاده از مولتی مترهای انبری، از طریق سایت ما اقدام نمایید و راهنمایی های مورد نیاز را به دست آورید.
مقایسه تفاوت مولتی متر دیجیتال و آنالوگ
مولتی‌متر های دیجیتال با بهره‌گیری از مدارهای الکترونیکی و پردازنده‌های ساده، انواع پارامتر های الکتریکی را اندازه می‌گیرند و بر روی نمایشگر LCD نشان می‌دهند. اما مولتی متر های قدیمی آنالوگ پارامتر های اندازه گیری شده را توسط میتر عقربه‌ای نشان می‌دهند. تفاوت مولتی متر دیجیتال با آنالوگ صرفا در نمایشگر نیست شاید بتوان گفت مهمترین تفاوت در دقت اندازه گیری و همچنین تنوع امکانات موجود در multimeter های دیجیتال نسبت به آنالوگ است.
مولتی متر دیجیتال به علت قیمت پایین، دقت و حساسیت بالا و کاربرد آسانی که نسبت به مولتی متر آنالوگ دارد با استقبال فراوانی از سوی کاربران رو به رو شده است. دقت در اندازه گیری و همچنین سهولت کار با آن از خصوصیات بسیار
مهم multimeter های دیجیتال است.
حساسیت و دقت اندازه گیری دستگاه مولتی متر چقدر است؟
تمامی دستگاه‌های اندازه گیری تا حد مجاز قادر به خطا هستند، دقت یک دستگاه اندازه گیری نشان میدهد که مقدار اندازه گیری شده تا چه حد به مقدار واقعی نزدیک است. معمولاً به جای مقدار واقعی از مقدار استاندارد استفاده میشود و دقت بر حسب خطای دستگاه و به صورت درصد بیان می‌گردد.
دقت مولتی متر های آنالوگ به طور استاندارد ۳% و در صورتیکه دقت مولتی متر دیجیتال بصورت استاندارد ۰٫۵% و در مولتی متر های پیشرفته این مقدار کمتر است. خطا به صورت + و – بیان میشود. بعضی مولتی مترها دقت ۰٫۰۱% و در موارد خاص آزمایشگاهی میزان دقت را کسری از میلیون نیز ارائه می دهند. همچنین باید بدانیم پایداری دقت multimeter در صورت کالیبره نمودن دوره‌ای آن حفظ میشود.
مولتی متر قادر به اندازه گیری چه کمیت هایی هستند ؟ اندازه گیری ولتاژ، جریان و مقاومت با مولتی متر
منابع ولتاژ مانند ژنراتور یا باتری، اختلاف پتانسیل میان دو نقطه از یک مدار الکتریکی را تشکیل میدهد و باعث برقراری جریان میشود. رایج‌ترین منبع ولتاژ در مدار باتری است که دو سر مثبت و منفی دارد و مقدار ولت دو سر آن، ولتاژ ترمینال نامیده میشود. اندازه گیری ولتاژ متناوب و مستقیم از کاربردهای مهم مولتی متر است. قابل ذکر است که ولت سنج یا ولت متر یکی از قابلیت های مولتی متر است. اساس کار یک ولت متر DC دیجیتالی بر پایه مقایسه است. یعنی ولتاژ وارد شده به ولت متر با یک ولتاژ مرجع معمولاً ۱۰۰ میلی ولت مقایسه شده و نتیجه مقایسه به کمک مدارات دیجیتالی به صورت ارقام که تعیین کننده مقدار ولتاژ DC اعمالی به ولت متر است روی صفحه نمایش آن ظاهر می‌گردد.
خصوصیات مولتی متر های حرفه‌ای و پیشرفته
از مزیت های مولتی متر های حرفه‌ای میتوان به دقت بالا،پهنای باند وسیع اندازه گیری و پایداری دقت در دراز مدت، امپدانس ورودی بالا، ثبت و نمایش مقادیر اندازه گیری شده یا دیتالاگر Data Logger و قابلیت اتصال به کامپیوتر جهت ذخیره نمودن و بررسی مجدد اشاره کرد.
امکان ثبت داده‌ها به کاربر اجازه میدهد که داده‌های اندازه گیری شده از یک مورد خاص را دسته بندی و ثبت کند و سپس نمودار‌ها و آمار بسیار دقیقی از تغییرات مختلف برای شما ترسیم کند که برای آنالیز و نتیجه گیری بسیار تاثیر گذار و مهم است.
نکات مورد توجه در استفاده از مولتی متر
حالا که در مورد انواع مولتی متر ها و مهمترین اجزای مربوط به این ابزارهای اندازه گیری از نزدیک آشنا شدید، می توانید با خیال آسوده اقدام به خرید مولتی متر نمایید. در استفاده از مولتی متر مدنظرتان به بخش های زیر توجه کنید:
- سلکتور را در جهت عقربه های ساعت حرکت بدهید.
- پیچ های تنظیم مربوط به دستگاه ها را به هیچ وجه دستکاری نکنید.
- برای اندازه گیری مقاومت مربوط به مدار الکتریکی، حتما از قطع بودن جریان اطمینان پیدا کنید.